Lightning Network nedir’in kısa cevabı kendi sitelerinde söyledikleri gibi tanımlanabilir; ölçeklenebilir, anlık Bitcoin/Blockchain işlemleri. İşte bunun ne olduğunu araştıralım ve anlayalım.
Lightning Network türkçe adıyla yıldırım ağı demektir. Bitcoin‘in transfer yavaşlığı ve ölçeklenebilirliğinin anahtarı olacak sistemin kendisidir. Bitcoin‘i bir cüzdan’dan bir cüzdana veya kripto para borsa sitesine göndermek istediğinizde dakikalarca veya bazı durumlarda saatlerce bekleyebiliyoruz. İşte Lightning Network bu işlemi saniyelere indirmeyi vadediyor ve binlerce transferi miktar önemli olmadan saniyeler içinde gerçekleştireceğini söylüyor.
Lightning Network‘ü teknik anlamda anlatmak istersek, çift yönlü ödeme kanallarının bir mesh network aracılığıyla Bitcoin, Litecoin, Vertcoin gibi para birimlerinin mikro boyuttaki ödemelerini yapmak için kullanılan P2P sistemidir. Lightning Network‘e kısaca “LN” denilir ve LN‘de fonlarınızı (paranızı) kimseye emanet etmeden (borsa,3.kişi veya kurum) işlem yapabilirsiniz.
Bitcoin Ölçeklendirme Sorunu Nedir?
Bitcoin ağı her 10 dakikada 1 MB‘lık bloklar oluşturur ve saniyede maksimum 7 transfer gerçekleştirebilir. Bu rakam size oldukça iyi gelmiş olabilir ama kredi kartlarının üzerinde bulunan sistemin yani Visa‘nın saniyede 2000 transfer yapabildiğini bilirseniz, 7 transferin ne kadar küçük bir rakam olduğunu anlarsınız.
Özellikle Bitcoin‘e karşı artan taleple birlikte işlemler fazlalaştı. Böylece yoğunluk ve yapılabilen transfer adedine bakıldığında yoğun anlarda transferler aşırı gecikebiliyor ve mining (madenci) ücretleri artabiliyor. Bunun dışında blok boyutları arttırıldığında toplam Bitcoin Blockchain’in boyutu da artacağı için (Şu an yaklaşık 125GB’lık bir boyutu vardır) uzun vadede Blockchain‘in hızlıca büyümesine ve ağdaki senkronizasyon süresinin uzayacağından korkuluyor.
- 1 Ağustos 2017 tarihinde oluşan fork sonucu ortaya çıkan Bitcoin Cash blok boyutunun arttırılması fikrinden ortaya çıkıp asıl Bitcoin zincirinden ayrılmıştır. (Çatallanma)
Lightning Network Nasıl Çalışır?
Lightning Network, kişiler arasındaki transferlerin ana blok zincirinde (Blockchain) yayınlanmadan yapılmasını sağlar. Böylece madencilere ücret ödemeye gerek kalmadan Bitcoin, Litecoin ve Vertcoin gibi coinleri transfer eder.
Lightning Network blok zincirin temel teknolojisine bağımlıdır. Gerçek Bitcoin Blockchain işlemlerini kullanarak ve Ethereum‘dakine benzer akıllı sözleşmeli sistemler aracılığıyla yüksek hacim ve yüksek hızda işlem yapabilen güvenli bir katılımcı ağı oluşturur.
Lightning Network‘de iki katılımcı blok zincirinde (Blockchain) her iki katılımcının da herhangi bir fon harcamasını imzalamasını gerektiren bir defter kütüğü girişi oluşturur. Buna Multi Signature Address denir. Bu adresin iki ayrı private key (özel anahtarı) vardır, birinci katılımcı diğerinin private key‘ini asla bilmez. Her iki tarafta yaptıkları işleme göre bu sisteme bir işlem girdisi oluştururlar. Böylece iki katılımcı arasında Bi-Directional Channel (Çift yönlü kanal) kurulmuş olur. Fonlama dışında hiçbir transfer ana Blockchain’de yayınlanmaz. Bu kanalın ne kadar uzun süre açık olacağı bu iki katılımcıya bağlıdır.
- Bunu bir örnekle anlatalım. Ahmet ve Ayşe, 1 BTC’lik bir para transferi yapmak istiyor. Yani Ahmet, Ayşe’ye 1 BTC gönderecek. İlk önce LN yardımıyla Blockchain üzerinde bir defter kütüğü girişi (Multi Signature Address) oluştururlar. Bu kütük içinde Ahmet, Ayşe’ye 1 BTC’yi şu tarihte göndereceğim der ve kendi private key’iyle bunu imzalar, Ayşe’de Ahmet bana 1 BTC’yi şu tarihte gönderecek diyerek o da kendi private key’iyle işlemi imzalar. Eğer belirtilen tarihe kadar taraflardan biri işleminden vazgeçmezse işlem gerçekleşir. Böylece aktarım Blockchain dışında kanal içinde gerçekleşir.
Bu kanal içinde yapılan her işlemden sonra eski private key’ler geçersiz olur ve değiştirilir.
İki Yönlü Ödeme Kanalı denilen bu sistemde iki katılımcı, blok zincirinde her iki katılımcının da herhangi bir fon harcamasını imzalamasını gerektiren bir defter kütüğü girişi oluşturur. Her iki taraf, yaptıkları ödeme ve para alma işlemini oluşturur ama bunu Blockchain‘de yayınlamaz.
Bu 2 katılımcı arasındaki bütün işlemler bittiğinde veya kanalı kapatmak istediklerinde karşılıklı olarak son transferler yapılır ama bu kez bu işlemler private key’ler olmadan yapılır ve son hesaplar Blockchain’de yayınlanır.
Bu kanalların sanki bir sosyal ağ gibi binlerce kişi arasında açık olduğunu ve devamlı işlemler yapıldığını düşünün. Bu işlemlerin hızı ve Blockchain‘e yapacağı yarar. Bitcoin‘i günlük hayatta kullanılabilecek bir yapıya dönüştürmesi gibi artıları Lightning Network‘ü merakla beklememize neden oluyor.
