Paranın sesi nerede duyulmaya başlıyorsa, dolandırıcılar ve saadet zinciri gibi programlar da hemen onun yanı başında bitiveriyorlar. Bu yüzden yüksek kazanç fırsatlarının bulunduğu Kripto para piyasasında yatırım yapılırken ise Kripto paralarda dolandırıcılık konusuna dikkat edilmesi gerekiyor.
Örnek vermek gerekirse, Yararsız Ethereum Token (UET) isimli kripto para, 2017 yılının ortalarında “dünyanın ilk % 100 dürüst Ethereum ICO’su” tanımıyla piyasaya çıktı. “Değer yok, güvenlik yok ve ürün yok. Ben sadece harcamak için varım” tarzında bir sloganı vardı. En başta belirtelim ki böyle Token’ları almayın.
Ancak, UET, piyasa sürüldükten kısa bir süre sonra geliştiricisine 350.000 ABD dolarından fazla kazandırdı. Anonim kurucu daha sonra Coin’in web sitesinde ” bu sayfadaki uyarıları hiçbirini okumadığınız gerçeğine bakılmaksızın” mesajı ile yatırım yapan herkese teşekkür mesajı gönderdi.
Luis Fonsi’nin ‘Despacito’su gibi, kripto paralar da, 2017 yılının uyuyan hitiydi adeta. Ve İnsanlar, ilk yatırımcılarının uzun zaman önce portföylerine aldıkları Bitcoin’lere benzer umuduyla paralarının ufak bir miktarını kripto paralarda tutuyordu.
Yakın zamanda yaşanan en belirgin örnek ise, Bitconnect skandalı olarak bilinen ve dünya genelinde yatırımcılarının onlarca, hatta yüz binlerce dolar kaybetmesine yol açılan bir olaydı.
Bitconnect olayı yaşanan tek dolandırıcılık vakası da değil. Kripto paralar, –Bitcoin, Ethereum, Ripple ve diğer kripto paraların popülerliğiyle tetiklenen – olgunlaşmaya ve düzenleme çalışmaları devam ederken muhtemelen pazara giren dolandırıcılık coinlerinin gittikçe artacağını görebiliriz.
Gerçek potansiyeli olan ilginç Coinlerin atlamadan Kripto para dolandırıcılığından nasıl korunabilirsiniz? İşte Dolandırıcılığı fark etmenin basitçe üç yolunu sizlerle paylaşıyoruz.
Kazançlarınız konusunda cesur iddialarda bulunma
Bitconnect, yatırımcılara yüksek getiri vaat eden yaklaşık bir yıl önce başlatılan bir saadet zinciri planıydı. Ayrıca, savunucusu Carlos Matos tarafından yapılan olağanüstü bir konuşmadan sonra herkesi kolayca ikna eden bir statü kazandı.
Bitconnect kullanıcılarına, yatırım yaptıkları Bitcoin volatilitesinden faydalanması için platformun “ticaret botu” tarafından kullanılabileceği ve her gün yüzde 1 oranında faiz vereceği söylendi. Bu bir kredi gibiydi fakat değer deposu ve kazançların ödenmesi Bitconnect’in kendi madeni parası BCC ile yapılıyordu.
Şirket, yatırımcıların yılda 100 ABD doları ile 4000 dolar veya 100 bin ABD doları yatırarak 4 milyon ABD doları kazanabileceklerini vaat etmişti. Tahmin ediyoruz ki kimsenin bu yüksek meblağları ödemediğini düşünüyorsunuzdur. Fakat durum tahmin ettiğiniz gibi değil. Amerika’da bu yüksek yatırımları yapan altı yatırımcı,770,000 dolar kaybettikten sonra platformu dava etti. Texas ve North Carolina’nın şirkete durdurma ve çekilme kararı çıkarmasından sonra bütün paralarını kaybettiler. Ve bu gelişmelerin ardından BCC, ocak ayı başına 8 dolar ile başlayıp 580 dolara kadar çıkan fiyatından hızlıca aşağı düşmeye başladı. Son olarak ise şu an platform ticarete kapalı. Bu büyük başarısızlıktan bağımsız olarak, Bitconnect x’in bu yıl ABD dışında ve ABD düzenlemelerinden uzakta piyasaya sürülmesi bekleniyor.
Kısacası görünen köy kılavuz istemez. Piyasada bu tarz absürt kazançlar vaat eden sistemler duyarsanız. Ve adı özellikle Bitconnect ile başlıyorsa mutlaka uzak durmalısınız.
Kripto paralarda dolandırıcılık taktiği olarak Coin açıklamasının belirsiz olması veya kasıtlı olarak yanıltıcı olması
Kripto para, varlıklı FX ticaret şirketleri başta olmak üzere büyük yatırımcılar ve kendilerine bir para-ticaret oyunu olarak gören küçük yatırımcılar tarafından kullanılabilir. Fakat kripto paraların çeşitli teknik terimlere sahip olabilmesi, dolandırıcıların insanları körü körüne yatırım yapmaya teşvik etmek için karışıklığı ve jargonu kullanarak güvenmelerini sağlamak anlamına da gelir.
Eğer yeni piyasaya sürülecek olan bir kripto para hakkında bilginiz yoksa ilgili kripto paranın web sitesinde detaylı bir açıklama bulmanız gerekir. Eğer detaylı bir bilgi bulamazsanız, o kripto para ile ilgili mutlaka daha dikkatli davranmalısınız.
Bilgili yatırımcılar, bu genel bilgiler ile yetinmeyip, mutlaka o Coin’in kurucusu ve arkasındaki ekip hakkında detaylı bilgi almak isterler. Örneğin Ethereum’un arkasındaki Vitalik Buterin kripto dünyasındaki gerçek isimlerden biridir.
Şüpheli Coin’lerin arkasında ise muhtemelen bir isim veya ekip bulamayacaksınızdır. Çünkü bu kişiler, vakti geldiğinde ortadan kaybolup, herhangi bir yasal sorumluluk almak istemeyen kişilerdir. Prodeum örneğinde olduğu gibi bazı dolandırıcılar, kripto paranın arkasında tanınmış, piyasada itibarı olan kurucuların olduğu yalanı ortaya atılabilir. Prodeum’da da geliştiricileri arkalarında Petar Jandric olduğu söylemişler. Fakat Jandric, takipçilerine Prodeum ile hiçbir ilişkisi olmadığını açıkladığında, Coin’in şüpheli olduğu anlaşılmıştı.
Eğer hakkında çok bilgi edinmediğiniz bir kripto paraya yüklü miktarda bir yatırım yapmayı düşünüyorsanız, mutlaka kurucularını özellikle sosyal medya kanallarından sıkı takip edip, haklarında olabildiğince fazla bilgi toplamanız sizin yararınıza olacaktır.
Coin’in büyük bir bölümünün geliştiricisinin elinde olması
Coin geliştiricilerinin, çıkardıkları kripto paralarının çoğunu elinde tuttuğun da her zaman dolandırıcılık olarak görülmemelidir. Fakat dolandırıcıların veya potansiyel dolandırıcılık girişimlerinin çoğunda bu durum görülür. Ön madencilik olarak da adlandırılan bu durum, geliştiricinin kaynak kodunu serbest bırakmadan önce kendileri için çok sayıda Coin çıkarması anlamındadır.
Dolandırıcıların kullandığı başka bir Kripto paralarda dolandırıcılık yöntemi ise “pump and dump” yöntemidir. Coin’lerini kendi kendilerine borç vererek, yüksek hacim oluşturmaya gayret ederler. Böylece güvenli fiyatlar yanlış raporlarla şişirilir ve satılır.
Bytecoin, serbest bırakılmadan önce gizlice madencilik yapmak için incelemelerde bulundu ve toplam piyasadaki kripto paranın % 80’inden fazlası yaratıcısı tarafından yapıldı. Onchain FX kripto fiyat izleme web sitesi bile, “hemen hemen kesinlikle ayrıntılı bir aldatmaca” olduğunu söyleyerek Coin’in yanında bir uyarı notu verdi.
Birçok Coin, platformunun dolaşımını kontrol ettiği göz önüne alındığında, meşru Coinler kendi kazançları için bilerek tekelleştirmediklerini göstermek için kendi yolundan gitmektedir. Mesela, Ripple, kendi Coin’inin piyasa sürülmesini bir emanet hesabı ile kontrol eder.
Özetlersek, bu durum karmaşık gelebilir. Neyse ki her bir Coin için piyasada oldukça fazla bilgi vardır. Yatırım yapılmadan önce derinlemesine bir araştırma yapmak mümkündür.
Son olarak sakınmanız gereken Kripto paralarda dolandırıcılık olarak şüphe duyulması gereken Coin tipi ise piyasada çok fazla çığırtkanlığın yapıldığı, mantık dışı kazançlar vaat eden kripto para türleridir.
