Üçüncü parti veri sağlayıcısının bulunduğu yer olan Cambridge Analytica’dan sızan haberde, siyasi gruplar adına kullanıcı bilgileri elde edildiği yer alıyordu. Facebook ve kurucusu ise şirketin gelişmiş dünya için lider veri sorumlusu rolünde olmasından dolayı yoğun bir eleştiriyle karşılaştı.
Ancak kripto topluluğu için, Facebook’un hisse senedi fiyatındaki düşüş, temel bir argüman olarak öğretici bir örnek sunuyor. Öyle ki 20’den fazla Blockchain ağının 1 milyar doları aşan değeri olduğu mevcut kripto-para piyasasının, aşırı ısınmış mı yoksa bir “balon” mu olduğu henüz bilinmiyor.
Bu soruyu cevaplamak için başka bir soru sormak daha yararlı olabilir. Kullanıcıların tanımlama verilerini toplayan ve onları mesajlaşma yoluyla birbirine bağlayan Facebook’un bu kadar yüksek bir değerde olması ne kadar mümkün?
Gerçekten de, tüketicilerin, Facebook’un 500 milyar dolar değerinde olduğunu duyduklarında ya da Çin merkezli bir topluluk için büyük ölçüde aynı hizmeti sunan bir uygulama olan WeChat’in benzer değerde olduğunu duyduklarında gözleri fal taşı gibi açılıyor. (Hatta 20 milyar dolar değerindeki Snap, göldeki küçük bir balık. Bu rakamlar, en büyük kripto para networklerini bile gölgede bırakıyor.)
Bu benzetme, Bitcoin ve diğer Blockchain mevcut değerlemelerini sürdüremeyeceği yada bugünkü piyasa sermayesinin değerinin üzerine çıktığı eleştirilerine keskin bir cevaptır.
Tam bu noktada yerinde bir soru sormak gerekirse, eğer tüm sosyal ağlar eşit olarak dizayn edilmişse ve hemen hemen aynı teknoloji kombinasyonları kullanılıyorsa, nasıl bu kadar çok değer üretebilirler?
Sonuçta, kripto para eleştirmenlerine göre, hepsi aynı temel yapı taşlarını kullanırken çok fazla coine sahip olmanın bir sebebi yoktur. Bununla birlikte, piyasada neredeyse bu eleştirinin tamamen tersine bir sonuç bulunmaktadır.
Facebook gibi iletişim teknolojilerindeki marjinal farklılıklar
En dikkat çekici olan şey, bu telefon kullanıcılarının, telefonlarına farklı bir gözle baktıklarında, bir dizi, SMS, Telegram, Signal, Slack, Skype, vb. uygulamaların aynı iletişim mantığında olup, aralarında oldukça ufak farklılıklar olduğu görebilirler.
Basitçe söylemek gerekirse, en azından birincil ürün bir ifade biçimi olduğunda, “özellikler” için ya da popüler araçlarda küçük farklılıklar için büyük bir pazar bulunur.
Bu sosyal ağların hepsinin en az iki nedenden ötürü farklı değerlemelere sahip olduğu söylenmektedir. Bunlar, kullanıcı profillerin benzersiz ve farklı olması ve kullanıcılara dünya genelinde iletişim kurmalarını sağlayan özel yolların bulunmasıdır.
Örnek vermek gerekirse, Resmi göndermek istiyorsanız Snapchat’ı, Asya’da biriyle konuşmak isterseniz WeChat’i veya şifreli, özel bir deneyim istiyorsanız Signal’i kullanabilirsiniz.
Bu durumda, son kullanıcı tabanını bir likidite biçimi olarak ve bu etkileşimlerin yönetildiği kurallar olarak düşünebilirsiniz. Twitter gibi bazıları, daha rahat ilişkiler kurabilirken, diğerleri Facebook gibi, daha ailevi olabilir.
Yine de, her bir ağ belirli bir iletişim türüne benzersiz erişim sağlama imkanı tanır. Diğer tüm özellikler ise birbirleriyle hemen hemen aynıdır.
Networkler arasındaki fark nedir? Kullanıcılar tarafından nasıl değerlendirilir ve nasıl kullanılır?
Öyleyse, benzer ifadenin para ve varlık sahipliğine, anlatımı sağlayan yeni protokoller -Blockchainler ve kripto para birimleri- sayesinde uygulanabileceği görülecektir.
Burada, günümüzün mesajlaşma protokollerinin ne söylediğine göre, Bell Atlantic ya da başka bir uzun zamandır unutulmuş telefon şirketi ile karşılaştırıldığında neyin farklı olduğunu düşünmek faydalı olacaktır. Bu arada biraz araştırırsanız Bell Atlantic’in 125 milyar dolar değeriyle bir zamanlar ABD’nin en büyük yerel telefon şirketi olduğunu görebilirsiniz.
Eğer bu verileri incelerseniz, büyük telekomünikasyon piyasası sermayelerinin bugün haberleşme şirketlerine doğrudan katılmadığını göreceksiniz.
Bunun anlamı, internet protokollerinin sadece iletişim tarafından yaratılan değeri değiştirmediği, bunun mümkün olabileceğinden çok daha fazla kilidini açtığıdır. Son derece küçük etkileşimlerde (poke Zuck gibi) kullanıcılarla iletişim kurma becerisine sahip olan diğer kullanıcılar, bu gücü kullanmak ve yeni değer akışları yaratmak istiyor gibi görünmektedir.
